TEMBANG MACAPAT GAYA GRESIK BAB 2

 

BAB II

ISI

2.1  Tembang Macapat

Tembang macapat yaiku salah sawijining tembang kang ngrembaka ing tlatah Jawa kang nduweni sawenehing paugeran. Tembang macapat iku ana 11 tembang yaiku Mijil, Maskumambang, Kinanthi, Sinom, Asmaradana, Gambuh, Dhandanggula, Durma, Pangkur, Megatruh, lan Pucung. Saben metrum nduweni teges dewe-dewe. Saben metrum macapat kasebut nduweni paugeran panulisan lan cara nembangake kang seje. Ing saben metrum iku nduweni cengkok sing akeh. Maneka warnane cengkok kasebut dumadi awit kreativitase masyarakat Jawa minangka kang nduweni tembang macapat kasebut (Sugito HS, 2010:6).

Salah siji paugeran yaiku guru lagu, guru gatra, lan guru wilangan. Guru gatra yaiku cacahing gatra/larik saben sakpada(satu bait) .Guru Wilangan yaiku cacahing wanda (suku kata) saben sagatra. Guru Lagu yaiku tibaning swara pungkasaning gatra. 

Guru gatra, guru wilangan, lan guru lagune tembang macapat yaiku : 

1.      Mijil : Kedadeyan saka 6 gatra : 10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u 

2.      Kinanthi : Kedadeyan saka 6 gatra : 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i 

3.      Sinom : Kedadeyan saka 9 gatra : 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a 

4.      Asmaradhana : Kedadeyan saka 7 gatra : 8a, 8a, 8e, 8a, 7a, 8u, 8a 

5.      Dhandhanggula: Kedadeyan saka 10 gatra: 10i, 10a, 8e, 7u, 9i, 7a, 6u, 8a, 12e, 7a. 

6.      Gambuh : Kedadeyan saka 5 gatra : 7u, 10u, 12i, 8u, 8o 

7.      Maskumambang: Kedadeyan saka 4 gatra : 12i,6a, 8i, 8a 

8.       Durma : Kedadeyan saka 7 gatra : 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7a 

9.      Pangkur : Kedadeyan saka 7 gatra : 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i 

10.   Megatruh : Kedadeyan saka 5 gatra : 12u, 8i, 8u, 8i, 8o 

11.  Pocung : Kedadeyan saka 4 gatra : 12u, 6a, 8i, 12a


2.2  Tembang Macapat Gaya Gresikan

Tembang macapat gaya Gresikan yaiku salahsawijining tembang macapat sing dadi ciri khase daerah Gresik. Tembang macapat gaya Gresikan diwulangake ing sekolah macapatan sing diadakake Lembaga Seni Budaya dan Olahraga ( LSBO ) PDM Gresik. Bisane sekolah macapatan diadakake saben dinten Rabu tabuh 18.30 -21.00.

Ancasipun diadakake sekolah macapatan yaiku kanggo nyinauni macapatan gaya Gresikan lan bisa neletareake macapat gaya Gresikan. Lan uga bisa ngasilake generasi paneru macapatan gaya Gresikan. Ing sekolah macapatan dipimpin seniman Gresik yaiku bapak Mat Kauli. Saderengipun bapak Mat Kauli wonten seniman saka Gresik yaiku almarhum Mbah Nurhasyim seniman saka desa Lumpur Gresik.

Deweke duweni gaya macapatan cengkok pesisiran. Ing sekolah macapatan uga ana bapak Sugeng Adipitoyo minangka dosen unesa pendhidhikan basa lan sastra jawa. Pesertanipun uga ana pegawe-pegawe saka greik.

Ing sekolah macapatan ora amung warga saka Gresik ing sinau anangin saka daerah liya. In kana pesertane iku ora ana batesane. Ing sekolah macapatan nyinauni tembang-tembang macapat. Ing kana saben peserta disilihi buku dewe-dewe. Wektu observasi nyinauni tembang Durma pelog sangga. Sadurunge iku sinau tembang asmarandana, amarga asmarandana iku lumayan angel miturute bapak Mat Kauli dadi diganthi tembang durma.

Tembang durma duweni teges watak keras, nesu, semangat, tegang lan uga duweni makna gawe manungsa sing lagi nesu. Ing sekolah macapatan gaya gresik iku ora sinau maca titi larasipun anangin maca cakepanipun. Sitem sinau sing digunakake iku bapak Mat Kauli menehi tuladha banjur ditiru karo pesertanipun.

No comments:

Post a Comment

Novel basa Jawa kang irah-irahané Rembulane wis sumunar

Rembulane Wis Sumunar  Desy Setyawati   Dina minggu pancen dadi dina sing daktunggu-tunggu. Bebasan ngenteni banyu segoro kang lagi asat ora...