v Kata
Tambah
·
Prefik A-
1. Amětěng = A- + mětěng
Pira kunang lawasnyâkurěn, amětěng tikang Sandyāduhitā. (hal 4)
2. Anangis = A- + nangis
Akrak anangis tikang rere tan hana tumulung ya. (hal 4)
Atěhěr
= A- + těhěr
3. Ekěl
ahirěng awěruut- wěrutan rambut nikang rare atěhěr ta nagaranya Suksesa. (hal 4)
4. Aněmbah = A- + němbah
Umulih aněmbah i sang yang hyang indriya juga ya. (hal 55)
5. Adaměl = A- + damel
Wismakarma sedeng adaměl ngka ri Anding nira. (hal 56)
6.
āwesāna
= A- + wesana
Iki
sang hyang indra āwesāna ri
prabhawangku. (hal 57)
7.
atakut
= A - + takut
aum ndatan atakut ta rahadyan sanghulu. (hal 56)
8.
aprang
= A - + prang
aprang
ta ya lawang sang hyang Indra. (hal 57)
9.
aparan
= A- + paran
aparan
tan girangya ni ngulun. (hal 58)
10.
apagěh
= A- + pagěh
apagěh
cutta nira rumaksa sang hyang suci. (hal 61)
11. Awědi = A- + wědi
Ndang sang winuwusan pwa kumětěr awědi mangkin prihati. ( hal 61)
·
Prefik Ma-
1.
Mānak
= ma- + anak
Kapwa Mānak akweh tikang rāksasa tiga sānak. (hal 5)
2.
Maminta
= ma- + minta
Sangka ri durbala sang
watěk dewāta matang yan palayu mareng bhatares maminta saransraya paritrana, ling nira. (hal 6)
3.
Mapaga
= Ma- + paga
Syapa anung mapaga sakti ning wisnu? (hal 7 )
4.
Magawe
= ma- + gawe
Magawe
prajinopaya ta sira. (hal 55)
5.
Makon
= ma- + akon
Makon
widyadahari minghana iknang daitya trisirah. (hal 55)
6.
Masarira
= ma - + sarira
Si Wrta mawak masarira.
(hal 56)
7.
Mālocita
= ma - + locita
Ndan sang hyang Indra
ta mālocita kachindran
ikang daitya juga sira. (hal 58)
·
Afifix um-
1. Umusap = Um- + usap
Matang nyan agirang
pada umusap caranarenu. (hal 7)
2.
Umulih
Umulih
anembah i sang yang hyang indriya juga ya. (hal 55)
3. Umantuk = um + antuk
aneher umantuk ri
kendran ira. (hal 56)
4. Umareng = um- + areng
Tumuluy umareng kadewatan.(hal 57)
5. Uminta
Uminta
helyana sang
lugha. (hal 59)
· Akhiran
(suffix) –i
1. Pějahi = pejah + i
An pejahi king daitya prajapatipura? (hal 56)
2.
Lumepasi
= lumepas + -i
Lumampah ta sira
lumepasi ng daitya bajra tiksana. (hal 56)
3. Rahi = rah + -i
Iki matang nyang
papulung rahi sanghulun kabeh. (hal
58)
4. Umati = umat + -i
An ton kita jayasatru
an telas umati kang daitya. (hal 65)
5. Apenĭ = apen + -i
tatan anggā sang Dāsabalanak nira
tukuněn apenĭ ratna kāncana. (hal 1
semawur 2)
· Akhiran
(suffix) –aken
1. Kinonakěn = Kinon +
-aken
Sama lawan grha bhatara
ikang grha Kinonakěn gawayěnya. (hal
5)
2. Angěnākěn = Angěn + -aken
Lumampah ingkang
widyadhari telas angěnākěn bhusana.
(hal 55)
3. Majaraken = majar + -aken
Majaraken
saprayojana
nira (hal 61)
4.
Sahuraken
= sahur + -aken
De nira sahuraken tan ujar. ( hal 60)
5.
Tinutaken
= tinut + -aken
Tinutaken
ira tan sang yang umasruti. (hal 62)
6.
Mijilakěn
= mijil + -aken
Ikang tendas
nyanguccarana wedamantra ya mijilakěn cakikyar.
(hal 56)
· Preffix
pi-
1. Pinaka = pi- + naka
Ngulun prasiddha
indrapagen pinaka- prabhunta. (hal
60)
2. Pituhun = pi- + tuhun
kabeh kasihana rajadyan
sanghulun , pituhun tiki. (hal 61)
3.
Pininang
= pi- + ninang
Apan milu sira pininang riking rajayajnakarya. (hal
38)
4. Pisinggih = pi- +
singgih
At pisinggih
wuwus i nghulun. (63)
· Preffix
paha-
5. Mahādewĭ = Mahā + dewĭ
Kahilangan prana tar
wenang tumingal i mahādewĭ. (hal 33)
6. Mahāpurusa = Mahā +
purusa
Mangkana ta sang ratu mahāpurusa yatikamwataken. (hal 36)
7. Mahāmuni = Mahā + muni
Kamarsala ike de mahāmuni. (hal 42)
8. Mahāraja
Ai anakku Mahāraja
ramadewa. ( hal 46)
· Preffix
pa-
1. Pakêna = pa- + kêna
Om hingsaka pakêna sanghulun,” kumwa ling nikang
waneh. (hal 4)
2. Pamětěng = Pa- + mětěng
Měne n pamětěng, 25 měne n pānak-anak. (hal 4)
3. Pakěkěs = pa- + kěkěs
Kinonya tekang bala
raksasa senana masangkepan angenakena pakěkěs
ning wahana mwang sanjatanya. (hal 7)
4. Patingkah = pa-
+tingkah
Sangka yan agya nghulun
tumontono patingkah niakng asma. (
hal 33)
5. Pawěkas = pa- + wěkas
Apan mangkana pawěkas nira raka mahadewi. (hal 34)
6. Panginum = pa- + nginum
Ikang ri madya
pinakasadhananya n panginum suramadya.
(hal 55)
7.
Pasara
= pa- + sara
Tatan adwa pějah tekang
daitya kěna tan pasara. (hal 56)
8.
Pagawe
= pa - + gawe
Masy-asih harah an-pagawe
tapa. (hal 56)
9.
Papulung
= pa - + pulung
Iki matang nyang
papulung rahi sanghulung kabeh. (hal 58)
v Kata
Pasif
· Preffix
ka-
1. Katon = ka- + ton
Katon
pwa tibra ni denya mangkenaken tapa de sang yang
indra, (hal 55)
2. Kamung = ka- + mung
Aum anaku kamung watek dewata. (hal 57)
3. Kasikep = ka- + sikep
Kabandha kasikep nirupaya.(hal 57)
4. Karaksa = ka- + raksa
Pisaningu n karaksa kita kabeh de ni nghlun. (hal
59)
5. Kakawasa = ka- + kawasa
Tath apin kakawasa nghlun denta.
· De
1. Wwang
kabeh de ni tan tiba.(hal 59)
2. Nika
de ni kadustan. (hal 61)
3. Ndatan
katon ika de ni kamurkhanya. (hal
65)
4. Kapanggih
de rasika ling sang bhujangga. (hal
65)
5. Tinanan
ta sira de mahārāja, mājar ta sira
yan Dāsabalakanya. (hal 1 semawur 2)
· Awalan
maka- (pinika- )
1.
Makaswāmiha
= maka- + swāmiha
Kita juga sang Dewabrata makaswāmiha ni nghulun tan wanehan. (hal 4 semawur 2)
2. Makanimitta = maka- +
nimitta
Makaswāmiha
de niramda-mada haran pada Citranggada. (hal 5
semawur 2)
3. Makaputra = maka- +
putra
Sira ta makaputra ri sang Drupada.
(hal 7 semawur 2)
· A-
(ma-) ...aken
1.
Manambakakěn
= ma - + tambak + -aken
Apan manambakakěn awakta ring
wway. (hal 68)
· Affix
–en, kapa- , kapi- dan kama- ......-en.
1.
Sanggahěn
= sanggah + -en
Kunang tapang atakut sanggahěn wyarthapraya
sagati. (hal 61)
2.
Wacaněn
= wacan + -en
Manggalya saphala wacaněn sari-sari. (hal 67)
3.
Panganěn
= pangan + -en
Ya ta panganěn ira pinakosadhā ni laranya. (hal 70)
4. Putěrěn = putěr + -en
Makanimitta katěmwan ikang amrt
sakopayanya putěrěn. (hal 71)
5. Warangěn = warang + -en
Sang Gandhawati Warangěn ira lawan sira
bapa. (hal 1 semawur 2)
6. Kapīndra = kapī +
indara
Sugriwa Kapīndra prawara nguniweh sakweh sang watek. (hal 36)
No comments:
Post a Comment